Kredyty emisyjne ze stali bez paliw kopalnych w 2026 r.

Poniższy artykuł jest oparty na niedawnym webinarium SSAB, którego nagranie można obejrzeć. Dodatkowe informacje o tym, jak i dlaczego SSAB wykorzysta nową technologię opartą na wodorze do produkcji stali wolnej od paliw kopalnych, można znaleźć w tym webinarium.

Najpierw przekaż nam w skrócie najnowsze informacje o projekcie HYBRIT, który umożliwi produkcję stali bez paliw kopalnych.

Thomas Hörnfeldt: Nasz mały, przemysłowy zakład pilotażowy działa od września 2020 roku, kiedy został uruchomiony przez premiera Szwecji. Mówię „mały”, ale w rzeczywistości ma 50 metrów wysokości.

Ponadto właśnie ogłosiliśmy, że w Gällivare w Szwecji zbudujemy pierwszy na świecie zakład produkcyjny wytopu stali bez paliw kopalnych. Zakład zostanie uruchomiony w latach 2025–2026 i w 2026 roku będzie miał początkową zdolność produkcyjną na poziomie 1,3 mln ton. Zgodnie z harmonogramem dążymy do tego aby w roku 2026 oferować komercyjną stal wolną od paliw kopalnych dla wszystkich naszych grup produktów.

Thomas Hörnfeldt, wiceprezes ds. zrównoważonej działalności biznesowej SSAB, i Jonas Larsson, dyrektor ds. ochrony środowiska SSAB.

Skoro mówimy o pionierskich projektach, opowiedz nam o zaangażowaniu SSAB w inicjatywę Science Based Targets

Jonas Larsson: Cele klimatyczne SSAB zostały zatwierdzone przez inicjatywę Science Based Targets (SBTi), co oznacza, że nasze cele są zgodne z najnowszymi ustaleniami naukowymi dotyczącymi zmian klimatycznych i porozumieniem paryskim.

O ile nam wiadomo, firma SSAB jako pierwsza uzyskała aprobatę SBTi dla stali na bazie rudy żelaza – dlatego jesteśmy z tej aprobaty szczególnie dumni. Nasze cele, które obejmują zarówno emisje bezpośrednie, jak i pośrednie emisje z zakupionej energii, zakładają 35% redukcję emisji do roku 2032, przy czym rok 2018 będzie naszym rokiem bazowym.

I teraz mamy deklaracje EPD dla wszystkich naszych grup produktów?

Jonas Larsson: Tak, klienci SSAB prosili o EPD, czyli deklaracje środowiskowe produktu – a teraz mogą pobrać pięć deklaracji dla naszych stali płaskich i dodatkowe deklaracje dla naszych produktów rurowych z witryny SSAB.com lub z międzynarodowego systemu EPD^®, environdec.com.

Niektóre produkty stalowe SSAB są produkowane zarówno w Szwecji, jak i Finlandii: czy deklaracje EPD są różne dla różnych zakładów?

Jonas Larsson: Nie, użyliśmy średnich ważonych ze wszystkich naszych zakładów. Tak więc dla każdego produktu stalowego informacje potrzebne do oceny cyklu życia znajdują się w jednej deklaracji EPD, niezależnie od tego, czy stal pochodzi ze szwedzkiej, czy z fińskiej huty SSAB. Ma to sens, ponieważ wiele produktów jest wytwarzanych w więcej niż jednym miejscu.

Czego nauczyła się firma SSAB z procesu EPD?

Jonas Larsson: Ponieważ deklaracje EPD są porównywalne na całym świecie, możemy zaktualizować nasze standardy wydajności CO₂, porównując się z producentami żelaza i stali na całym świecie. Ustaliliśmy, że globalna średnia emisji CO₂ jest o 10% do 20% wyższa niż produkcja SSAB. Ponadto SSAB nadal oferuje najlepszą wartość dla każdej grupy produktów: stali walcowanej na gorąco, walcowanej na zimno i powlekanej metalem.

W jaki sposób producenci samochodów mogą wykorzystywać nowe deklaracje EPD stali Docol w ocenie cyklu życia swoich samochodów?

Jonas Larsson: Tak zwana część „Scope 3 Upstream” w ramach oceny cyklu życia produktu (LCA) producenta samochodów obejmuje surowce – w tym przypadku zaawansowaną stal o wysokiej wytrzymałości Docol. Oczywiście, gdy tylko jest to możliwe, SSAB prosi klientów z branży motoryzacyjnej o rozważenie zastosowania gatunków stali Docol do formowania na zimno – zamiast stali formowanych na gorąco – w celu zmniejszenia śladu węglowego z zakresu 2 (energia) i zakresu 1 (produkcja). Prosimy również, aby rozważyli dodatkowe ulepszenia projektów w celu szerszego zastosowania stali o wyższej wytrzymałości do „odciążenia” pojazdów, co zmniejsza zużycie energii i emisję podczas jazdy, znane w LCA samochodu jako „Scope 3 Downstream”.

Ale wycofanie pojazdu z eksploatacji jest ujęte w deklaracjach EPD stali Docol, tak?

Jonas Larsson: Tak! Dla części wykonanych z naszej stali. Jak wiadomo, jedną z właściwości stali jako materiału w branży motoryzacyjnej jest możliwość poddawania jej recyklingowi nieskończoną liczbę razy bez zmiany parametrów. Możliwość recyklingu stali generuje kredyt w naszych deklaracjach EPD.

Wyjaśnij wartości emisji CO₂  wymienione w jednej z naszych deklaracji EPD.

Jonas Larsson: Oczywiście. Ta deklaracja EPD dotyczy naszych stali walcowanych na gorąco i kręgów:

Kolumna oznaczona „A1-A3” zawiera ekwiwalent CO₂ w kg – w naszym przypadku 2,16 tony CO₂ na każdą tonę stali dostarczonej, powiedzmy, do producenta samochodów. Kolumna D przedstawia wartość kredytową stali poddawanej recyklingowi pod koniec okresu eksploatacji samochodu: to minus 1,48 tony CO₂. W konsekwencji 2,16 - 1,48 = 0,68 tony CO₂ na każdą tonę stali – wartość porównywalna z produkcją stali ze złomu.

Thomas Hörnfeldt: Pomyśl: Obecnie świat poddaje recyklingowi od 85% do 90% całej stali – ale zaspokaja to tylko 25% naszych potrzeb na nowe produkty stalowe. Reszta musi pochodzić z rudy żelaza. Zaś obecna produkcja stali SSAB z rud żelaza, zgodnie z naszymi deklaracjami EPD, jest porównywalna z wykorzystaniem do produkcji złomu stalowego z odzysku.

Imponujące, ale co się stanie z wartościami w deklaracjach EPD, gdy zaczniecie dostarczać stal wolną od paliw kopalnych?

Jonas Larsson: W roku 2026, kiedy SSAB zacznie sprzedawać stal wolną od paliw kopalnych, wartość w kolumnie A1-A3 będzie znacznie niższa, ale wartość recyklingu -1,48 pozostanie taka sama. Pokażemy więc wartość, która jest znacznie niższa niż jakakolwiek dostępna dzisiaj. Jaka będzie dokładnie ta wartość, dowiemy się, gdy każdy z naszych produktów ze stali wolnej od paliw kopalnych będzie miał swoją własną deklarację EPD w 2026 roku.

Thomas Hörnfeldt: Na przykład, jeśli twój pojazd elektryczny zawiera materiały, które nie mogą osiągnąć zerowej emisji w ocenie cyklu życia – myślę o akumulatorach, ale może to być dowolny materiał trudny do utylizacji – możesz przynajmniej częściowo to zrekompensować dzięki zastosowaniu stali bez paliw kopalnych.

Czy w 2026 roku wszystkie rodzaje produktów SSAB będą dostępne jako stale wolne od paliw kopalnych?

Tak.

Czy będzie specjalny certyfikat dla stali wolnych od paliw kopalnych?

Tak. Stale bez paliw kopalnych będą miały swoje własne deklaracje środowiskowe produktu.

Czy właściwości stali bez paliw kopalnych będą różnić się od tradycyjnych stali?

Nie. W procesie bezpośredniej redukcji H₂ wytwarza się „żelazo gąbczaste”, które jest podawane do elektrycznego pieca łukowego. Wszystkie kolejne etapy wytwarzania stali, które dają określone właściwości stali, będą takie same jak obecnie. Jedyna różnica będzie polegać na tym, że SSAB będzie realizować te procesy produkcji stali przy użyciu paliw niekopalnych i energii elektrycznej wytwarzanej bez paliw kopalnych.

Czy odzysk stali wolnej od paliw kopalnych różni się od odzysku stali tradycyjnej?

Proces odzysku jest taki sam. Jednak stal wolna od paliw kopalnych po raz pierwszy w historii zwiększy ilość dostępnego złomu stalowego na całym świecie, nie powodując znacznych emisji CO₂. To ogromna różnica.

W jaki sposób certyfikowany jest ślad CO₂ stosowanych przez was produktów?

Mamy zewnętrznego weryfikatora, który analizuje materiały i potwierdza bazy danych materiałów, z których korzystaliśmy. Należy to do procesu weryfikacji EPD, a wszystkie kroki są przejrzyste dla wszystkich.

Czy w przypadku procesu bezpośredniej redukcji wodoru firma SSAB ma obawy związane z kruchością wodorową?

My również zadaliśmy sobie to pytanie. Ale odpowiedź brzmi „nie”. W procesie produkcji żelaza wodór (H₂) łączy się z tlenem (O) w tlenku żelaza, tworząc H₂O (wodę) jako produkt uboczny. Pozostały wodór zniknie bardzo szybko, jeśli nie wcześniej, to z pewnością w elektrycznym piecu łukowym.