Kombajn do ziemniaków wykonany ze stali trudnościeralnej Hardox® zapewnia pomyślne zbiory

Przedsiębiorstwo Öz-Eliş, zlokalizowane w pobliżu południowego wybrzeża Turcji, powstało w latach 1990 jako dostawca usług napraw i konserwacji maszyn rolniczych. Jak mówi Mustafa Hayta, kierownik firmy należący do jej drugiego pokolenia, maszyny do zbioru ziemniaków zaczęli produkować w roku 2005 w odpowiedzi na silne zapotrzebowanie rynkowe. Dzisiaj 80% ich produkcji koncentruje się na tej dziedzinie.

Spółka wytwarza dwurzędowy model kombajnu o szerokości 1,5 m oraz wprowadzony niedawno model czterorzędowy o szerokości 3 m. Wersja dwurzędowa jest najpopularniejsza na rynku, jednak firma była zdecydowana wprowadzić do asortymentu model większy i wydajniejszy. Zaczęła szeroko zakrojone testy badawczo-rozwojowe, które poprowadziły ich do stali trudnościeralnej Hardox®.

Kombajn do zbioru ziemniaków Öz-Eliş podczepiany jest z tyłu ciągnika. Lemiesze znajdujące się z przodu kombajnu unoszą ziemniaki spod ziemi i przenoszą je na taśmę odsiewającą z tyłu. Ziemniaki toczą się po okrągłych prętach taśmy, rozmieszczonych poziomo.

W 2005 r. spółka Öz-Eliş wytwarzała lemiesze znajdujące się z przodu kombajnu dwurzędowego ze stali miękkiej po obróbce cieplnej ST37 (S235). Później przeszła na stal ST52 (S355), szukając rozwiązania częstych problemów z gięciem, zużywaniem się i pękaniem. Nie udało jej się jednak osiągnąć pożądanych rezultatów.

– Testowaliśmy stal ST52 (S235), którą próbowaliśmy nawet wzmocnić poprzez obróbkę cieplną, ale mimo to nie udało nam się zapobiec tym problemom – mówi Hayta. Wreszcie poszukiwania doprowadziły go do stali Hardox®. Wspólnie z SSAB, spółka Öz-Eliş przeprowadziła badania mające na celu ustalenie najlepszego rodzaju i gatunku stali do wykonania lemieszy.

– Zdecydowaliśmy, że najbardziej odpowiednie dla nas produkty to Hardox® 450 i Hardox® 500 – kontynuuje Hayta. – Na glebach piaszczystych zaczęliśmy stosować stal Hardox® 500, bardziej odporną na ścieranie, natomiast na glebach twardych stal Hardox® 450, cechującą się wystarczającą odpornością na ścieranie i wyższą udarnością. Stal Hardox® 500 jest niemal trzy razy wydajniejsza niż ST52 po obróbce cieplnej.

Stal trudnościeralna Hardox® okazała się najlepszą odpowiedzią na problemy z zużywaniem się, gięciem i pękaniem części. Jak mówi Hayta, zamiast lemieszy ze stali ST52 o grubości 10 mm i trwałości użytkowej 350 akrów (17,5 godzin) mogą teraz zaoferować lemiesze ze stali Hardox® 500 o grubości 8 mm i trwałości użytkowej 800 akrów (40 godzin). 

– Stosując stal ST52 po obróbce cieplnej, borykaliśmy się również z problemami pękania. Problemy te zniknęły dzięki nadzwyczajnej wiązkości stali Hardox.

Spółka Öz-Eliş postanowiła opracować czterorzędowy kombajn do zbioru ziemniaków, żeby zwiększyć wydajność zbiorów poprzez zmniejszenie liczby koniecznych maszyn i pracowników.

Taśma kombajnu dwurzędowego była wykonana z prętów ze stali miękkiej 41CrMo4 poddanej obróbce cieplnej o szerokości 1,5 m i średnicy 13 mm. Szerokość kombajnu czterorzędowego miała wynosić 3 metry, co wymagało użycia prętów stalowych o długości 3 m i średnicy 13 mm.

– W tym czasie nie byliśmy w stanie pozyskać prętów stalowych o wymaganej długości z zastosowaniem lokalnej obróbki cieplnej. Użyliśmy dwuczęściowych prętów ze stali 41CrMo4, ale rezultaty nie były zadowalające – mówi Hayta. – Stal miękka po obróbce cieplnej miała wiele wad. Występowały poważne różnice pomiędzy twardością w różnych częściach pręta. Ponadto wysoką twardością cechowała się jedynie zewnętrzna powierzchnia materiału. Im dalej od powierzchni zewnętrznej, tym bardziej twardość malała. Wiązkość materiału również malała w wyniku obróbki cieplnej. Wady te powodowały takie problemy jak szybkie ścieranie się części, gięcie i pękanie.

Spółka Öz-Eliş przez trzy lata szukała zadowalających prętów stalowych o długości 3 metrów. Wówczas na scenę wkroczyli inżynierowie SSAB.

– Zaczęliśmy rozmawiać z SSAB o sposobach rozwiązania tego problemu. Z uwagi na brak gotowych materiałów w odpowiednich rozmiarach, firma SSAB wyprodukowała specjalne rozwiązania do wykorzystania w naszych pracach badawczo-rozwojowych – opowiada Hayta. Okrągłe pręty stalowe o długości 3 m i średnicy 13 mm zostały wykonane na specjalnie zamówienie i dostarczone do spółki Öz-Eliş, do wykorzystania w pracach badawczo-rozwojowych. Hayta i jego zespół byli tak podekscytowani, że natychmiast udali się w teren, żeby zamontować pręty w maszynie, nawet ich nie malując.