Yapısal çelik nedir?

"Yapısal çelik" tanımı, genellikle yaklaşık 350 MPa ila 1300 MPa akma dayanımlarına sahip sünek soğuk şekillendirilebilir çelik için geçerlidir. Genelde yaklaşık 600 MPa'dan başlayarak daha yüksek akma dayanımlarına sahip çeliklere, genellikle gelişmiş yüksek dayanımlı çelik (AHSS) denir. 

Yüksek dayanımlı çelik, standart çelikten daha ince boyutlarda kullanılabilir ve ekipmanı yine de daha güçlü hâle getirir. Örneğin, çeliği içi boş bir dikdörtgen kirişe bükmek ve kaynaklamak, bileşene yüksek bir dayanım-ağırlık oranı sağlar.

Kalınlığın azaltılması, yapısal çelik bileşenlerin daha hafif hâle getirir. Bir vinç bomunu 650 MPa çelikten 1300 MPa çeliğe yükselterek yeni tasarım fırsatları elde edilir. Örneğin, bir vinç bomunun dayanımı daha yüksek kaldırma kapasitesi sağlamak için %70 artırılabilirken bomun yapımı için gereken malzeme miktarı %40 azaltılabilir. 

Daha güçlü ve daha ince çeliklere yükselterek yük kapasitesini artırabilir ve çalışma sırasında yakıt tasarrufu sağlayabilirsiniz. Bu, ekipmanın karbon ayak izini azaltır. Üretim sırasında daha az çelik kullanılması gerekir, kaynaklama işlemi daha hızlı gerçekleşir ve daha uygun maliyetli ve kaynak açısından daha verimli üretim için daha az dolgu malzemesine ihtiyaç duyulur.

Yüksek dayanımlı yapısal çelik kullanmanın avantajları

Yüksek dayanımlı çelik, standart çelikten daha ince boyutlarda kullanılabilir ve ekipmanı yine de daha güçlü hâle getirir. Örneğin, çeliği içi boş bir dikdörtgen kirişe bükmek ve kaynaklamak, bileşene yüksek bir dayanım-ağırlık oranı sağlar.

Kalınlığın azaltılması, yapısal çelik bileşenlerin daha hafif hâle getirir. Bir vinç bomunu 650 MPa çelikten 1300 MPa çeliğe yükselterek yeni tasarım fırsatları elde edilir. Örneğin, bir vinç bomunun dayanımı daha yüksek kaldırma kapasitesi sağlamak için %70 artırılabilirken bomun yapımı için gereken malzeme miktarı %40 azaltılabilir. 

Daha güçlü ve daha ince çeliklere yükselterek yük kapasitesini artırabilir ve çalışma sırasında yakıt tasarrufu sağlayabilirsiniz. Bu, ekipmanın karbon ayak izini azaltır. Üretim sırasında daha az çelik kullanılması gerekir, kaynaklama işlemi daha hızlı gerçekleşir ve daha uygun maliyetli ve kaynak açısından daha verimli üretim için daha az dolgu malzemesine ihtiyaç duyulur.

Yapısal çelik farklı şekillerde sunulur

  • Sıcak haddelenmiş levha
  • Sıcak haddelenmiş rulo
  • Soğuk haddelenmiş rulo
  • Metal kaplamalı
  • Boru, kutu ve açık profil
 

Yüksek dayanımlı yapısal çeliğin kullanım alanları

Yüksek dayanımlı yapısal çelik, son derece çok amaçlı bir malzemedir. Bu çelik türünü nitelendiren yüksek dayanım ve süneklikten faydalanan çelik yapılar için kullanılır. Ayrıca Charpy darbe testi ile ölçüldüğü üzere yüksek tokluğa sahiptir. Bu çelik; ASTM A1011, ASTM A1018, ASTM A514, EN 10149 ve EN 10025 gibi ortak standartlara uygun özelliklere sahiptir.

İş makinelerinde, araç mekanik iskeletleri ve diğer yük taşıyıcı parçalar için kullanılır. Ağır taşımacılıkta yapısal çelik, yaygın olarak şasi kirişleri ve traversler için kullanılır ve kamyonun toplam ağırlığını ve yakıt tüketimini azaltmak için çeliğin dayanımından yararlanılır.

Kaldırma endüstrisi, yüksek performanslı mobil ve yükleyici vinçler üretmek için yapısal çeliğe güvenmektedir. Vinç bomları, daha ince boyutlarda güçlü çelikten üretildiğinde daha fazla yük taşıyabilir ve daha yükseğe ulaşabilir.

Tarım ekipmanları da yüksek dayanımlı yapısal çelik kullanımından faydalanır. Güçlü ve hafif ekipmanlar, daha fazla yükleme kapasitesine sahiptir ve boş olarak taşındığında toprağa daha az zarar verir. Daha geniş erişim mesafesi, daha az geçişle daha fazla zemini kaplayarak çiftçilerin üretkenliğini artırır.

Otomobil ve kamyon gövdesi üreticileri, araç güvenliğini geliştirirken her zaman ağırlığı azaltmak isterler. Bu, ultra yüksek dayanımlı çeliğin (UHSS) giderek daha da yaygınlaştığı bir alandır.

Daha güçlü ve daha hafif ekipmanlar için Strenx® performans çeliği

Strenx® performans çeliği, dayanım ve ebat aralığı bakımından dünyada en geniş seçenekleri sunan yapısal çeliklerden biridir. 600-1300 MPa arası akma dayanımlarında mevcuttur.

Sepetli vinç kamyonları, Strenx® çelikle metrelerce yüksekliğe ulaşır

Horyong sepetli vinç kamyonları, Strenx® yüksek dayanımlı çelik sayesinde müşterilerin istediği kalite, güvenlik ve dayanıklılıkla yeni yüksekliklere ulaşmaktadır.

1500 ve 1700 MPa otomotiv çeliklerinde soğuk stampalama

Japon araba OEM'leri ve yan sanayi fabrikaları artık 1,5 GPa çelikten yapılmış bazı beyaz gövde otomobil parçalarında soğuk stampalama kullanıyor. 

SSAB'den diğer yapısal çelikler

Docol® çelik, otomotiv uygulamaları için özel olarak tasarlanmıştır

Docol® AHSS ve UHSS'deki güçlü ve hafif uygulamalar, araç tasarımcılarının ve üreticilerin CO₂ emisyonlarını azaltmasına, maliyetleri düşürmesine ve güvenliği sağlamasına yardımcı olur.

SSAB Laser® kesim sırasında düz kalır

SSAB Laser®, lazer kesimin hem öncesinde hem de sonrasında 3,0 mm/m'lik garantili maksimum düzlük sapmasına sahip, lazer kesim için geliştirilmiş bir yüksek dayanımlı yapısal çeliktir.

SSAB Domex® çok yönlülük için optimize edilmiştir

SSAB Domex®, 220-550 MPa'da ve kusursuz bir soğuk şekillendirme, talaşlı imalat ve kaynaklama performansına sahip çok yönlü yapısal çeliklerden oluşan geniş bir ürün serisidir.

SSAB Multisteel, 355 MPa aralığını kapsar

SSAB Multisteel, 355 MPa çeliklere yönelik yapısal, gemi inşaatı ve basınçlı kaplarla ilgili bir dizi Avrupa ve ABD çelik standardını karşılayan yapısal bir çeliktir.