İsrail Tel Aviv'deki Hashalom tren istasyonu, ülkenin en yoğun tren istasyonudur ve unutulmaz bir tasarıma sahiptir – çatısı, çelik ve camdan yapılmış bir uçan halıya benzer. İnşaatı için, tanınmış mimar Eri Goshen, bir boya kaplaması ile birlikte SSAB'nin hava koşullarına dayanıklı COR-TEN® çeliğini kullanmayı seçti.
Mantığı basitti. "Bir mimar olarak, binaları 100 yıl dayanacak şekilde tasarlıyorum. Hava koşullarına dayanıklı CORTEN® çeliği seçmekle ve boyamakla, olağanüstü derecede kalıcı ve hemen hemen hiçbir bakım gerektirmeyen bir yapı elde edersiniz."
Tel Aviv'de her gün yüz binlerce insan, İsrail'in en simgesel modern yapılarından biri olan Hashalom tren istasyonundan geçiyor. İstasyonun kuzey salonunun üzerindeki dalgalı çatı 1996 yılında tamamlandı. Projenin strüktür mühendisi Z. Zechut'tu ve çelik işleri (malzemeler) M.S. Malma tarafından yapıldı. Şimdiyse, yaklaşık 25 yıl sonra, ikinci güney kısmı inşa ediliyor. Kuzey salonunda beğenilen görünüm ve sıfır bakım ihtiyacının tekrar aynısını elde edebilmek için mimar Eri Goshen SSAB'nin hava koşullarına dayanıklı COR-TEN® çeliğini kullanmayı seçti.
Çatılar tamamlandığında, demiryolu ve otoyolun üzerinde süzülerek yanından geçenleri apayrı bir yolculuğa çıkaran, 250 metre uzunluğunda bir çelik ve cam halı oluşturacak.
Mimar Eri Goshen, "İç mekan fikri basit, ama çarpıcı," diye açıklıyor. “Önemine kıyasla aslında epey küçük bir bina ve bir araba ile yanından yatay olarak geçtiğinizde hareketli bir dalga yaratıyor - uçan bir bina gibi. En çok gurur duyduğum şeylerden biri de, insanların onun hakkında konuştuklarında, şeklini tarif edebilmek için ellerini kullanmaları. Bu kadar da basit ve akılda kalıcı.
Çatı, dört direk tarafından taşınan sekiz bağlantı çubuğu ile destekleniyor. Hem direkler hem de çatı, kullanım ömrünü daha da uzatmak için, boyalı formdaki COR-TEN® B Boru yapısal boş profillerden yapıldı.
COR-TEN®, atmosferik “CORrosion” (Korozyon) dirençli yüksek "TENsile" (Çekme dayanımlı) çelik anlamına gelmektedir. Gerçekten de, yüzeyinde patina adı verilen koruyucu bir tabakanın oluşması sayesinde hava koşullarına dayanıklı hale gelen yüksek dayanımlı düşük alaşımlı bir çeliktir. SSAB Weathering çelik ürün ailesinin bir üyesi olan, hava koşullarına dayanıklı COR-TEN® çelikler; bina cepheleri, çelik yapılar, köprüler, demiryolu endüstrisindeki birçok uygulama ve elektrik şebekesi direkleri gibi uygulama alanlarında yerini bulur.
Goshen, COR-TEN® B Boru yapısal boş profillerini ve boya kaplamasını iki önemli nedenden dolayı seçti: düşük bakım gereksinimi ve maliyet tasarrufu.
"Çatı yaklaşık 15.000 parçadan oluşuyor. Bu nedenle, bina tasarlanırken bakım konusunu da düşünmek son derece önemliydi. Normalde, korozyonu önlemek ve binanın görünümünü muhafaza edebilmek için, böyle bir yapının her 7-8 yılda bir boyanması gerekirdi," diye açıklıyor Goshen.
Hava koşullarına dayanıklı çelikler boyandıkları takdirde, korozyon boya tabakasının altına nüfuz edemez. Bu ise, çatının kullanım ömrünü uzatmanın yanı sıra, çok işlek bir tren istasyonunda ve çok yoğun bir otoyolda kabul edilmesi mümkün olmayan, pas renkli leke damlamalarını önler.
"Normal çelik kullanılsaydı, istasyonun bakım çalışmaları için düzenli aralıklarla kapatılması gerekecekti," diye açıklıyor Goshen. "Ama böylesine kalabalık bir tren istasyonunda böyle bir seçeneğiniz olamaz."
Ayrıca, hava koşullarına dayanıklı COR-TEN® çeliğin diğer çelikler kadar sık boyanması gerekmediğinden, konvansiyonel çeliklere kıyasla daha az çevresel etkiye sahiptir. Çelik ayrıca %100 oranında geri dönüştürülebilir. COR-TEN® hava koşullarına dayanıklı çelik; 345-960 MPa min. akma dayanımlı ağır plaka, sıcak ve soğuk haddelenmiş rulo, boru ve açık profillerden oluşan çok çeşitli ürün formlarında sunulmaktadır.
Goshen'in de işaret ettiği gibi, hava koşullarına dayanıklı çelik kullanmanın avantajlarından biri de boyada çizikler oluşunca ne olduğudur.
"Çatı yapısı aslında esnek ve sürekli hareket ediyor. Bu, kaynakların hareket ettiği ve boyanın kaçınılmaz olarak çatlayacağı anlamına gelir. Ancak COR-TEN® hava koşullarına dayanıklı çelik ile bu durum uzun vadede bir korozyon hasarına yol açmayacaktır. Oluşabilecek her türlü çatlak kendi kendine iyileşecek."
Boya tabakasında bir çizik veya çatlak meydana geldiğinde, çeliğin yüzeyinde koruyucu bir patina oluşur. Bu koruyucu tabaka, hasarlanan alanı mühürleyerek kapatır ve korozyonun boyanın altına nüfuz etmesini önler. Korozyon direncinin artması; artış, bakım ve tekrar boyama aralıklarını ciddi ölçüde azaltır.
Ayrıca poröz yayılan pas, karbon çeliklerin aksine COR-TEN® hava koşullarına dayanıklı çelik yapılarda sorun oluşturmaz. Tüm bu unsurlar sayesinde, hava koşullarına dayanıklı çeliğin üzerindeki boyanın kullanım ömrü geleneksel çeliklerin iki katına çıkar.
"COR-TEN® hava koşullarına dayanıklı çeliğin kullanılması, tren istasyonu çatısının başarısını sağlamada kilit bir unsur oldu," diyor Goshen. "Hatta boya için kırık beyaz bir renk kullanmayı seçtik – toz rengi. Sonuç olarak kuzey salonu 25 yıldır hiç temizlenmedi – ve yeni güney salonu için de aynısını bekliyoruz."
"Normal çelik kullanılsaydı, istasyonun bakım çalışmaları için düzenli aralıklarla kapatılması gerekecekti. Ama böylesine yoğun bir tren istasyonunda böyle bir seçeneğiniz olamaz."
Mimar Eri Goshen